ผู้ชมคือสินทรัพย์ที่สำคัญที่สุดสำหรับธุรกิจสื่อ โทรทัศน์ คือ ผู้ชม วิทยุ ผู้ฟัง สื่อสิ่งพิมพ์ ผู้อ่านสื่อโซเชียล ผู้ชมคือผู้ใช้อินเทอร์เน็ตกับสมาร์ทโฟน และแอพพิเคชั่นที่เกี่ยวข้อง ไม่ว่าจะเป็นเฟซบุ๊ค ยูทูป ทวิตเตอร์ อินสตาแกรม แนวคิดนี้สำคัญมาก
หนังสือ Audience บอกถึงความสำคัญของผู้ชมคือสินทรัพย์ คนไทยเราโชคดีมาก หนังสือเล่มนี้มีการแปลเป็นภาษาไทย โดยสำนักพิมพ์อัมรินทร์ ผมซื้อมาอ่านตั้งแต่เดือน กุมภาพันธ์ พ.ศ.2559 เห็นความเปลี่ยนแปลงของสื่อมีเดียที่คนจากโลกทีวีเข้าสู่โลกโซเชียลทำให้ผมหยิบนำกลับมาปัดฝุ่นอ่านอีกครั้ง ผมคิดว่าคนทำธุรกิจบนโลกโซเชียลมีเดียต้องอ่านกัน ให้เห็นถึงความสำคัญในการสร้างผู้ชม แฟน ฟอลโลเวอร์ รวมไปถึงสมาชิกที่เกี่ยวข้องกับโซเชียลมีเดีย นั่นคือสินทรัพย์ของคุณ และเป็นสิ่งที่คุณต้องสร้างขึ้นมาเอง ย้ำเป็นสิ่งที่ต้องสร้างฐานผู้ชมนอกจากเนื้อหา คอนเทนต์ที่ยอดเยี่ยม ตรงกับความต้องการและจริตของพวกเขาแล้ว
หนังสือ Audience Evolution ของสำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยโคลัมเบียน หรือวิวัฒนาการของผู้ชม ผมอ่านเจอในแอพ Scribd เป็นความเปลี่ยนแปลงของรับชมและการเผชิญต่อสื่อใหม่ ในทุกสิ่ง หนังสือ เผชิญกับ Ebook และ App อ่านหนังสือ Kindle เป็นต้น
ปี 2560 เปิดศักราชใหม่ ปีนี้ผ่านมาได้ 10 วัน ปรากฏการณ์น้ำท่วมหน้าหนาวประเทศไทย เป็นที่สงสัยไปไกลถึงสหรัฐอเมริกา เพื่อนฝูงในเฟซบุ๊คสอบถามว่าทำไมฝนตกหน้าหนาว ได้ตั้งคำถามจากความสงสัยของเธอก็คือ Global Warming หรือเปล่า แต่สิ่งที่แน่นอนก็คือการพยาการณ์อากาศผ่านแอพบนสมาร์ทโฟนของผมนั้นถูกต้องและตรงมากๆ ว่าแถวนนทบุรีจะมีฝนตก ในตอนแรกผมเห็นข้อมูลแล้วก็ไม่อยากเชื่อ ฝนอะไรจะมาตกหน้าหนาวเดือนมกราคม ตื่นเช้ามา ฝนตกจริงๆ ด้วย
แต่ที่แน่ๆ คนหายไปจากจอช่อง 3 สรยุทธ์ สุทัศนจินดา ถูกกระแสสังคมกดดันหนักเรื่องจริยธรรม ต้องหายไปจากจอ ไปตั้งแต่ต้นปี พ.ศ.2559 มาวันนี้ พ.ศ.2560 กลับไปรายงานข่าวอยู่ใน Facebook Live โดยไม่ต้องง้อช่องสื่อโทรทัศน์แบบเดิม ๆ ปรากฏการณ์น้ำท่วมภาคใต้ครั้งนี้ ผู้เดือดร้อนและรับชมข่าวสารต่างโหยหาสรยุทธ์กัน
การปรากฏตัวของสรยุทธ์ ทำให้เห็นว่า โลกยุคนี้ไม่ต้องอาศัยช่องทางโทรทัศน์แล้ว ถ่ายทอดสดผ่าน เฟซบุ๊คแฟนเพจได้เลย ถึงแม้ว่าแฟนเพจสรยุทธ์จะมีคนกด Like ยังไม่ถึงหลักแสน แต่สักพักมาแน่นอน อาจจะถึงหลักล้านภายในไม่กี่วัน สิ่งที่เขาประมาทในวันก่อนที่มีชื่อเสียงก็คือไม่ได้สร้าง Owned Media หรือ ช่องทางสื่อของตัวเองบนโลกโซเชียลไว้ ที่ผมสังเกตก็คือมีแต่ IG อินสตราแกรมเท่านั้น
ไม่น่าเชื่อว่าการถ่ายทอดสด เฟซบุ๊คไลฟ์ พิมพ์คอมเมนต์ ส่งภาพขอความช่วยเหลือกันได้ ในแบบที่สถานีโทรทัศน์ทำไม่ได้ ปรากฏการณ์นี้ น่าสนใจอย่างยิ่ง ต่อการท้าทายโลกการสื่อสารโทรทัศน์ใบเก่าผมเข้าไปดูชมแฟนเพจสรยุทธคุยกันผู้ประสบภัย แถมมีคอนเมนต์อีกเพียบตามมา แชร์ต่ออีกด้วย ซึ่งสื่อโทรทัศน์ทำแบบนี้ไม่ได้
“ฝนตั้งเค้าอีกแล้ว อาหารและน้ำหมดแล้ว อาศัยอยู่กัน 18 ชีวิต อยากให้ตัดไฟฟ้าก่อนคะ ตอนนี้อยู่บนชั้น 2 บ้านมิดหลังคาไปแล้ว ไม่กล้าลงจากชั้น2 เพราะชั้นล่างมีไฟ กลัวไฟดูด น้ำยังเพิ่มมากเรื่อยๆ เมื่อคืนน้ำเชี่ยวมากๆ”
“ช่วยเล่าให้ผมฟังหน่อย”
น้ำเร่ิมทะลักเข้ามาประมาณ 6 โมงเย็น สามทุ่มก็เต็มบ้านแล้ว “
นี่เป็นการ Facebook Live ระหว่างสรยุทธ์กับผู้ประสบภัย ต.แม่รำพึง อ.บางสะพาน จ.ประจวบคีรีขันธ์
คนไทยใช้เฟซบุ๊คกว่า 33 ล้านคน และคนไทยเกือบทุกคนที่ไม่ใช่เด็กทารก ในช่วงเวลา 10 ปีมานี้ รู้จักสรยุทธ์แน่นอนมากกว่า เฟซบุ๊ค เป็นปรากฏการณ์ที่น่าติดตามมาก สรยุทธในวันที่อยู่ในโลกโซเชียลมีเดียใช้ Facebook Live ถ่ายทอดสดเป็นอย่างไร
หลังจากสรยุทธเฟซบุ๊คไลฟ์ออกอากาศไปแล้ว ปรากฏการณ์ที่เป็นคลื่นสะท้อนตามมา คือโลกบนยูทูปต่างนำคลิปของเขาไปโพสกระจายกันต่อ ช่วยกระพือสรยุทธ์กลับมาแล้วบนเฟซบุ๊ค งานนี้สนุกอีกแล้ว
ปรากฏการณ์ Facebook กับเม็ดเงินโฆษณาประเทศ คนทำสื่ออินเทอร์เน็ตและเว็บไซค์บอกว่าเงินไหลออกไปสู่เฟซบุ๊ค และ กูเกิ้ล โดยเก็บภาษีไม่ได้เลย แต่งานนนี้สรยุทธถ้าเกิดโมเดลธุรกิจจริงๆ รับงานเอง ไม่ต้องแบ่งบน Facebook Live น่าสนุกจริงๆงานนี้ เป็นเกมส์อัดกันระหว่างทีวีดิจิตอลกับโลกโซเชียลมีเดีย
ร้านอาหารตามสั่งหนังสือพิมพ์ไทยรัฐ อังคาร 10 มกราคม 2560 ตะลุยอ่านและทำคลิปลงยูทูปและเฟซบุ๊คให้เพื่อนฝูงได้ชมรีวิวข่าวหนังสือพิมพ์ในแบบของผม อ่านไปเรื่อยๆ จนถึงหน้าบันเทิง
เห็นพาดหัวข่าว วู้ดดี้ประกาศโลกเกิดมาคุยโต้ติดหนี้ อสมท. ลั่นหันไปลุยโซเชียล ข่าวนี้น่าสนใจมาก คนดังในสายบันเทิง หยุดการทำรายการวู้ดดี้เกิดมาคุยหลังจากทำมาถึง 9 ปี
วู้ดดี้บอกว่าต้องการไปลุยในโลกโซเชียลมากกว่า เขาพบแล้วว่า การทำคอนเทนต์ออนไลน์บนเฟซบุ๊คไลฟ์ได้เนื้อหาอย่างมากใน 1 ชั่วโมงต่างกับรายการโทรทัศน์ ซึ่งความจริงแล้วมีเนื้อหาเพียงนิดเดียวเท่านั้น อ่านดูแล้ววู้ดดี้ให้สัมภาษณ์นั้น เหมือนกับว่า โลกนี้หมดยุคแล้วสำหรับโทรทัศน์ สำหรับรายการเกิดมาคุยที่เขาแจ้งเกิดกับ ช่อง9 อสมท.
ปรากฏการณ์ สรยุทธ์ กับ วู้ดดี้ ที่หันมาใช้สื่อโซเชียลมีเดีย ในการนำเสนอ เป็นความเปลี่ยนแปลงที่ Radical Change จริงๆ ปรับแบบถอนรากถอนโคน โลกของสื่อไม่จำเป็นต้องอาศัยสื่อกระแสหลักต่อไปแล้ว ปรากฏการณ์นี้ชี้ให้เห็นชัดลงไปแล้วว่า อำนาจของสื่อกระแสหลักถูกลดถอนด้วยสื่อโซเชียลมีเดีย โลกโซเชียลมีเดียวัดกันด้วยตัวเลขแบบเรียลไทม์และคอมเมนต์ จำนวนผู้เข้าชม และการแสดงความคิดเห็นเป็นตัวเลขที่วัดได้ เข้าถึงผู้ชมแบบใกล้ชิดได้ทุกที่ทุกเวลาเพราะผ่านสมาร์ทโฟน
ไม่ใช่แค่วู้ดดี้และสรยุทธ์เท่านั้นที่ทำได้ คนธรรมดาที่ใช้สมาร์ทโฟนกับโซเชียลมีเดียก็ทำได้ และเช้าวันนี้ บนโลก twitter ก็รายงานว่า “นอร์เวย์”เริ่มปิดให้บริการวิทยุระบบ FM แล้ว ประเดิม 11 มกรานี้
โลกนี้ปี 2560 เดินหน้าเปลี่ยนทุกอย่างไปโดยสิ้นเชิง และเป็นเครื่องพิสูจน์ของการท้าทายของทุกสิ่งที่เท่าเทียมกันว่า จะทนต่อความเปลี่ยนแปลงได้หรือไม่ แต่สิ่งที่แน่นอนและสำคัญที่สุดของธุรกิจสื่อคือผู้ชม ผู้ติดตาม ผู้ไลค์ ผู้แชร์ คือสินทรัพย์ ของโลกเก่าและโลกโซเชียลมีเดีย
ชีพธรรม คำวิเศษณ์
